خشم چیست؟!

به نام خدا       

عصبانیت یا خشم یکی از احساسات اصلی بشر مانند شادی، ناراحتی، استرس و نگرانی است. که از ابتدای تولد تا هنگام مرگ با فرد همراه است. خشم یا عصبانیت یک واکنش عصبی هنگام مواجه عملی است که مطابق خواسته فرد پیش نرفته باشد. بروز خشم در کودکان به خودی خود اشکالی ندارد اما در صورتیکه با خشونت و پرخاشگری همراه باشد مشکلاتی را در حال حاضر و حتی آینده برای کودک در پی خواهد داشت. بنابراین بهتر است به فرزند خود بیاموزیم که عصبانی و خشمگین بودن ایرادی ندارد اما نباید در این زمان خشمگینانه و  پرخاشگرتانه رفتار کند. برای پیشگیری از بروز رفتار خشمگینانه بهتر است به فرزند خویش دلایل بروز خشم و راه های کنترل خشم را از کودکی آموزش دهیم.
دلایل زیادی در زندگی کودک باعث میشود تا او عصبانی و پرخاشگر شده و این وضعیت خود را بروز دهد. اما نکته ای که کودک باید حتما در خصوص آن توسط پدر و مادر و مدرسه آگاه شده باشد این است که زمان بروز عصبانیت بدون فکر کردن به موضوعی، عمل نکند زیرا همانطور که
گفتیم ممکن است پیامد آن به کودک و یا دیگران آسیب برساند. از دلایلی که باعث ایجاد خشم در کودک میشود عبارتند از:
مشکلات بوجود آمده میان کودک و دوستانش
تنش های ایجاد شده برای کودک در مدرسه
تکلیف زیاد در مدرسه
برگزاری امتحانات
داشتن ترس و اضطراب در خصوص موضوعی
اذیت و آزار کودک توسط کودکان دیگر در مدرسه
وجود تنش و عصبانیت میان اعضای خانواده
مشاجره در خانواده
تغییرات هورمونی در دوران بلوغ و نزدیک به آن که بیشتر در دانش آموزان کلاس پنجم و ششم دبستان و دوره اول متوسطه مشهود می باشد.
روانشناسان حیطه کودک و نوجوان ثابت کردند که بروز برخی علائم در کودک نشان میدهد که فرد توانایی کنترل خشم خود را نداشته و هنگام عصبانیت دچار مشکل می شود. کودکانی که همیشه دیگران را مقصر اتفاقات خود می دانند، در بیان احساسات خود ناتوان هستند، به نظرات دیگران اهمیت نداده و تلاش میکنند تا نظر خود را به اجرا در آورند، رفتار های خظرناک و بی پروایی از خود بروز می دهند و هنگام عصبانیت معمولا گفتار تهدیدآمیز داشته و نقاشی و متن های خشونت آمیز یا پرخاشگرانه دارند، معمولا جزو کودکانی قرار دارند که در کنترل خشم دچار مشکل می شوند.
راه های کنترل خشم

آشنایی با روش های کنترل خشم فرایندی است که کودک حداکثر تا 4 الی 5 سالگی باید آن را بیاموزد. کودک با آموزش مدیریت خشم می آموزد که چگونه عصبانیت خود را به طور سالم و ایمن کنترل کند. خشم احساسی طبیعی است که فرد باید پس از کنترل خود در مورد آن به گفتگو بپردازد مدیریت خشم در واقع پنهان کردن و یا سرکوب این احساس نیست. خشمی که بروز داده نشده می تواند به صورت انفجاری عمل کرده و فرد را پرخاشگر و خشن نماید. وقتی کودکان عصبانی می‌شوند، خشم خود را به صورت فیزیکی ابراز می‌کنند تا ناراحتی شان را ابراز کنند. مدیریت خشم کودکان شامل مراحل زیر می باشد که باید با صبر و حوصله به کودک آموزش داده شود. لازم به ذکر است که کودکان واکنش های رفتاری خود را از والدین یاد می گیرند بنابراین توصیه می گردد که هر پدرو کادر به عنوان الگوی فرزند خویش حتما می بیست خشم و عصبانیت خود را بتوانند کنترل کنند.
صبور بودن
به فرزندتان آموزش دهید تا هنگام عصبانیت واکنشی نشان ندهد. توصیه می شود برای مدت زمان کوتاهی فرزند خود را تنها نگذارید و به فرزند خود آموزش دهید زمانی که پرخاشگر و عصبی است، برای یک یا دو دقیقه ساکت بنشیند، تا آرام شود. یکی از روش های ایجاد آرامش، شمارش اعداد از یک تا ده همراه با تنفس عمیق و یوگا است.
واژگان احساسی
در مدیریت خشم در کودکان باید بدانیم که بچه ها در هنگام عصبانیت خود تمایل به فریاد زدن، مشت زدن، لگد زدن و پرتاب کردن اشیاء دارند چون نمی دانند چگونه عصبانیت خود را به صورت کلامی ابراز کنند. واژگان احساس، لیستی از کلمات احساساتی است که کودک می تواند برای نشان دادن احساسات خود از آن ها استفاده کند. به کودکان خود عبارات احساسی مختلفی را آموزش دهید تا بتوانند از آن ها استفاده کنند و به شما بگویند چه احساسی دارند. صحبت کردن همیشه راه بهتری برای بیان کردن احساسات در مقابل لگد زدن، مشت زدن، پرتاب کردن و شکستن اشیاء است.
تمایل به انجام رفتار خوب
رفتار یک کودک به واکنش و عکس العمل شما بستگی دارد. کودکان نیاز به توجه دارند و می خواهند کاری کنند تا والدین به آن ها توجه کرده و از تلاش های شان تشکر و قدردانی کنند. اما به یاد داشته باشید ستایش بیش از حد هم می تواند نتیجه بالعکس داشته باشد. در حالی که ستایش و تشویق رفتار خوب کودکان می تواند بسیار موثر باشد،  اما اشاره به رفتارهای نادرست آن ها به روش مناسب می تواند از اهمیت بالایی برخوردار است.
حل موضوع در آرامش
به فرزند خود بیاموزید در هنگام عصبانیت خود می تواند شروع به نقاشی کشیدن کند زیرا هر فرد با استفاده از نقاشی و رنگ آمیزی می تواند آرامش خود را به دست آورد. همچنین بررسی و تحلیل نقاشی کودک می تواند در آموزش مدیریت و کنترل خشم کودک موثر باشد.